Wybrano projekt pomnika Żołnierzy Wyklętych - skwer przy Bukowskiej i Szylinga

Na niewielkim skwerze między ulicami Bukowską i Szylinga szykuje się nowy akcent pamięci. W Poznaniu wygrała koncepcja, która ma graficzną prostotą przywołać obecność żołnierzy - jednocześnie otwierając przestrzeń dla przechodniów i uroczystości. Wybór jury zapowiada dyskusję o symbolice i ostatecznym kształcie tablic i inskrypcji.

• Jak projekt ma wejść w skwer między ul. Bukowską i Szylinga
• Nagrody, organizatorzy i kontekst decyzji w Poznaniu

Jak projekt ma wejść w skwer między ul. Bukowską i Szylinga

Sąd konkursowy docenił, że zwycięska praca korzysta z naturalnej geometrii miejsca - przekątnych przejścia łączących ul. Bukowską i ul. Szylinga - i proponuje nowy ciąg pieszy od strony ruchliwego skrzyżowania. W ocenie jury koncepcja ma „zapraszać przypadkowego przechodnia w przestrzeń pomnika” i zapewniać widoczność oraz dostępność, a jednocześnie tworzyć dodatkową przestrzeń podczas wydarzeń upamiętniających.

“w symboliczny sposób uobecnia Żołnierzy Wyklętych w formie przestrzennych brył stających do apelu niczym wojskowa formacja i ich przywódca”
— uzasadnienie sądu konkursowego

Projekt opiera się na oszczędnej, jasnej formie – zdaniem oceniających to właśnie jasna barwa nadaje mu ton wolnościowy, zamiast ciężaru pomnika-martyrologii. Jednocześnie jury zwróciło uwagę, że konieczne będą dopracowania zarówno w warstwie projektowej, jak i w merytorycznej części inskrypcji oraz symboli umieszczonych na rzeźbie.

Nagrody, organizatorzy i kontekst decyzji w Poznaniu

Autorzy zwycięskiej koncepcji otrzymają nagrodę w wysokości 35 000 zł. Dwa projekty zajęły ex aequo drugie miejsce - autorami są Stanisław Świderczuk oraz Krzysztof Sokół i każdy z nich dostanie po 15 000 zł. Jury wyróżniło także pracę Wiesława Kwaka, nagradzając ją kwotą 10 000 zł.

Konkurs zorganizowały Urząd Miasta Poznania we współpracy z Wielkopolskim Stowarzyszeniem Upamiętnienia Żołnierzy Wyklętych. W skład Sądu Konkursowego weszli przedstawiciele samorządu, środowiska akademickiego, stowarzyszeń oraz Instytutu Pamięci Narodowej. Wola upamiętnienia żołnierzy drugiej konspiracji została wyrażona przez Radę Miasta Poznania w 2018 roku.

Poza formalnymi nagrodami toczą się teraz rozmowy o tym, jak ostatecznie zaprojektować inskrypcje i symbole tak, by przekaz był jasny i zrozumiały dla osób odwiedzających to miejsce.

Mieszkańcy zyskają w centrum kolejny punkt pamięci, który będzie jednocześnie fragmentem codziennego szlaku pieszego - mniej monumentalny niż tradycyjny pomnik, bardziej wpisany w miejską tkankę. Dzięki temu małe skwery między ul. Bukowską i ul. Szylinga mogą stać się miejscem spotkań w czasie uroczystości, ale też przestrzenią przystankową dla mieszkańców i przechodniów. Ważne będzie, by projektanci i miasto zadbali o czytelność przekazu oraz trwałość użytych materiałów, tak aby miejsce spełniało funkcję pamięciową przez kolejne dekady.

na podstawie: Urząd Miasta Poznania.