Stadion im. Edmunda Szyca oraz przylegający do niego obszar w przyszłości przejdzie metamorfozę. W piątek Miasto Poznań ogłosiło wyniki konkursu na koncepcję urbanistyczną zagospodarowania tego terenu. I miejsce zajął projekt "Studia Fikus" z Gliwic, który zakłada powstanie tam m.in. skąpanego w zieleni Parku Wilda ze strefą ciszy, zbiornikiem wodnym, strefami sportu i rekreacji oraz punktami widokowymi.
- Stadion Szyca jest miejscem symbolicznym dla poznaniaków. Powstał z okazji Powszechnej Wystawy Krajowej, swoje mecze rozgrywały tam poznańskie drużyny i reprezentacja Polski. Obiekt miał też mroczny okres. W czasie II wojny światowej był miejscem kaźni ludności żydowskiej. W latach 90. stadion zaczął popadać w ruinę, dziś jest w złym stanie technicznym, wejście na jego teren musiało zostać ograniczone. Kilka lat temu odzyskaliśmy to miejsce i dzisiaj robimy kolejny krok w kierunku oddania tego terenu poznaniakom - mówi Jacek Jaśkowiak, prezydent Poznania. - Dzięki pomysłom zebranym podczas tego konkursu możemy mieć w przyszłości piękne miejsce w centrum miasta. W przeciwieństwie do typowych obiektów sportowych, gdzie poziom przeżywanych emocji jest bardzo wysoki, na stadion Szyca będziemy przychodzić, by te emocje wyciszyć i odpocząć w otoczeniu natury.
Sąd konkursowy pod przewodnictwem architektki krajobrazu Izabeli Małachowskiej-Coqui wyłonił zwycięską koncepcję zagospodarowania blisko 46-hektarowego terenu położonego pomiędzy ulicami: Królowej Jadwigi, Droga Dębińska, o. M. Żelazka i Dolna Wilda.
- Oczekiwaliśmy od uczestników rewolucyjnego podejścia. Chcieliśmy, żeby projektanci przedstawili nam wizję tego, jak ten teren może zostać zagospodarowany. Jako jurorzy chcieliśmy zobaczyć, jak projektanci poradzą sobie z przyrodą, która tam się rozwijała. Istotny był też temat wody, zielono-błękitnej infrastruktury, jak również podejście do istniejącej zabudowy - zaznacza Izabela Małachowska-Coqui, przewodnicząca sądu konkursowego.
I nagrodę otrzymał projekt "Studia Fikus" z Gliwic w składzie: Michał Fikus, Anna Fikus-Wójcik, Magdalena Andrzejczuk i Magdalena Kujawa. Zwycięska koncepcja zostanie wykorzystana do dalszych prac projektowych.
- Doceniony został czytelny układ kompozycyjny z wyraźnie zaznaczonymi osiami północ-południe oraz wschód- zachód, podkreślającymi centralną lokalizację stadionu. Na szczególne wyróżnienie zasługuje sposób połączenia stadionu z doliną Warty od strony wschodniej oraz wielofunkcyjny ciąg zieleni w kierunku parku im. Jana Pawła II - można przeczytać w uzasadnieniu do werdyktu. - Jako wartościowe oceniono zachowanie istniejącej zieleni na terenie POSiR. Pracę wyróżnia usytuowanie miejsca upamiętnienia ofiar obozu pracy dla żydów zlokalizowane na pomoście na płycie stadionu oraz kompozycja wnętrza płyty stadionu o charakterze kontemplacyjnym.
Park Wilda
Projektanci założyli, że na obszarze objętym konkursem powstanie Park Wilda. Zielonym sercem całej koncepcji jest wnętrze stadionu Szyca. Ma to być tzw. strefa rekreacji biernej i kontemplacji przyrody. To tam będzie znajdować się strefa ciszy, czyli miejsce, które dzięki naturalnemu odizolowaniu tego terenu od reszty otoczenia, ma skłaniać do refleksji i podziwiania natury.
Projekt zakłada stworzenie na płycie stadionu niewielkiego akwenu pełniącego rolę zbiornika retencyjnego porośniętego roślinnością wodną i nadwodną. Będzie on stanowić atrakcyjne siedlisko dla zwierząt, co może zwiększyć bioróżnorodność na tym terenie. W sąsiedztwie zbiornika i wejścia wschodniego projektanci zlokalizowali także ogród deszczowy.
Na większości płyty stadionu główną formą zieleni ma być łąka kwietna. Przez nią i zbiornik retencyjny ma wić się drewniana kładka spacerowa dostępna od wejścia wschodniego i południowego. Wzdłuż niej zlokalizowane mogą zostać podesty, trybuny i miejsce ekspozycji pomnika upamiętniającego ofiary obozu pracy dla żydów. Od strony wejścia południowego zaplanowano polanę rekreacyjną, gdzie będzie można odpocząć, poczytać książkę czy poleżeć na trawie.
Z kolei na koronie wału stadionu projektanci przewidzieli ścieżkę widokową dostępną z 4 par schodów zlokalizowanych na zewnętrznej skarpie oraz z pawilonu z windą od strony zachodniej i pochylni od strony południowej.
Od strony ul. Dolna Wilda zwycięzcy konkursu zakładają utworzenie strefy reprezentacyjnej wraz z szeroką aleją lipową będącą kontynuacją istniejących skwerów: Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata oraz Hoffmanna. W centralnym fragmencie alei, pod zadaszeniami, zaproponowano miejsca na organizację lokalnych festynów lub targowisk.
W centralnej części strefy reprezentacyjnej zaprojektowano plac prowadzący do istniejącego pawilonu (na wysokości ul. Głębokiej). Może on pełnić funkcję galerii ze stałą wystawą poświęconą historii stadionu. Znaleźć się tam może także kawiarnia. Pawilon jest również głównym wejściem na koronę wału, dostosowanym dla osób z niepełnosprawnościami. W obiekcie przewidziano także przestrzeń społeczną dla mieszkańców oraz taras widokowy na dachu.
Wokół wału stadionu znajdzie się wielofunkcyjna strefa rekreacji czynnej. Przewidziano w niej ścieżki pieszo-rowerowe oraz place o różnorodnym przeznaczeniu uwzględniającym potrzeby wszystkich grup wiekowych - chodzi np. o strefy: wspinaczkową, seniora, kultury czy sportową. Ta część parku umożliwia aktywne spędzenie czasu.
Autorzy koncepcji zagospodarowania terenu stosowali się do zasad uniwersalnego projektowania. Dzięki wprowadzeniu windy w pawilonie oraz rekonstrukcji pochylni od strony południowej zwiększono dostępność wszystkich części parku dla osób z niepełnosprawnościami. Wzdłuż głównych dróg zaproponowano podział nawierzchni na szutrową i gładką - dostosowaną dla osób na wózkach, ale też rowerzystów i rolkarzy.
Koncepcja obejmuje także małą architekturę, która odpowiada estetyką i formą charakterowi danej strefy parkowej.
Nowe obiekty sportowe
Koncepcja obejmuje także tereny Akademii Wychowania Fizycznego. Na tym obszarze "Studio Fikus" proponuje uzupełnienie istniejącej zabudowy zespołem budynków wielofunkcyjnych - m.in. akademikami z usługami oraz boiskami otwartymi, wraz z parkingiem podziemnym.
Na terenie tzw. Ogródka przy Drodze Dębińskiej autorzy zwycięskiej koncepcji zakładają utrzymanie funkcji sportowej, w tym stadionu i hali szermierczej. W części południowej przewidziano boiska treningowe o nawierzchni trawiastej oraz korty kryte i otwarte.
Na terenie Poznańskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji uzupełniono zabudowę nową halą do sportów zespołowych i walki. Obiekt ten może pomieścić 1500 osób. Zaplanowano też garaż podziemny. W otwartym terenie zieleni przewidziano powstanie ogólnodostępnego boiska i bieżni.
Blisko 30 pomysłów
Konkurs na opracowanie koncepcji urbanistycznej zagospodarowania stadionu im. Edmunda Szyca i terenów przyległych cieszył się dużą popularnością. Aż 77 pracowni wysłało swoje zgłoszenia. Następnie 26 zespołów złożyło opracowania studialne. Do finału dostała się piątka najlepszych.
Oprócz I nagrody wynoszącej 100 tys. zł dla "Studia Fikus" z Gliwic sąd konkursowy przyznał także II miejsce i 25 tys. zł dla "dziękuję studio" z Warszawyoraz III miejsce z nagrodą wynoszącą 15 tys. zł dla "Pracowni Autorskiej i Biura Prawnego H.J. Buszkiewicz" z Poznania. Ponadto wszyscy uczestnicy zakwalifikowani do drugiego etapu mieli zagwarantowaną nagrodę w wysokości 10 tys. zł. Do finału konkursu zakwalifikowały się także pracownie: "Telekom Projekt" oraz "Naive i J. Lipnicka".
W sądzie konkursowym zasiadali architekci krajobrazu, architekci, urbaniści, Miejski Konserwator Zabytków oraz rektor AWF. Aby zapewnić głos mieszkańców w pracy nad przyszłością stadionu, do sądu konkursowego zostali zaproszeni przedstawiciele Rady Miasta Poznania oraz Rady Osiedla Wilda.
Stadion z blisko 100-letnią historią
Stadion im. E. Szyca to obiekt historyczny. Powstał w 1929 r. z okazji Powszechnej Wystawy Krajowej (PeWuKi). Trenować na nim mieli piłkarze klubu Warta Poznań. Ze względu na wady konstrukcyjne stadion nie mógł być jednak użytkowany. Zmieniło się to po przebudowie, w latach 50. Po 1989 roku nazwę stadionu przemianowano - z im. 22 lipca na im. Edmunda Szyca - jednego z założycieli klubu Warta Poznań. Przemiany ustrojowe sprawiły jednak, że KS Warta utracił jednego z głównych sponsorów - HCP, który przez wiele lat utrzymywał obiekt. Problemy finansowe sprawiły, że stadion popadł w ruinę. Warta Poznań otrzymała prawo wieczystego użytkowania obiektu, ale postanowiła je zbyć. Kolejne zmiany użytkowników wieczystych spowodowały dalszą degradację obiektu.
Szeroko dyskutowana kwestia rozwiązania prawa użytkowania wieczystego okazała się niemożliwa do realizacji. Dlatego też Miasto podjęło negocjacje zmierzające do nabycia tego terenu. Były one bardzo trudne. Przełom w negocjacjach nastąpił w marcu 2018 r., gdy do rozmów włączył się prezydent Jacek Jaśkowiak. W rezultacie zawarta została umowa sprzedaży terenu, o powierzchni ok. 6,5 ha, za łączną kwotę 10 milionów złotych.
JZ
