Prof. Przemysław Czapliński otrzymuje Nagrodę Kotarbińskiego za wielki przewodnik po prozie

W Poznaniu akademicki świat literacki odetchnął z uznaniem - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza ma swojego laurata. Prof. Przemysław Czapliński, z Instytutu Filologii Polskiej i Klasycznej UAM, został uhonorowany Nagrodą im. prof. Tadeusza Kotarbińskiego za książkę “Rozbieżne emancypacje” - publikację, która ma ambicję uporządkować ostatnie pół wieku polskiej prozy. 📚🙂

• Nagroda im. prof. Tadeusza Kotarbińskiego podkreśla znaczenie humanistyki i wspiera dalsze badania
• Czapliński układa półwiecze prozy - od Stachury po Tokarczuk i Masłowską
• Kapituła docenia klarowność i użyteczność książki dla różnych czytelników

Nagroda im. prof. Tadeusza Kotarbińskiego podkreśla znaczenie humanistyki i wspiera dalsze badania

Nagroda, uznawana za najważniejsze wyróżnienie w kraju dla książek humanistycznych, idzie w parze z grantem - 70 000 zł - który ma sfinansować dalsze prace naukowe laureata. 🥇 Fundusz i prestiż nagrody sprawiają, że uhonorowanie prof. Czaplińskiego to nie tylko symboliczne uznanie, ale realne wsparcie dla badań w humanistyce.

“Z punktu widzenia nauk ścisłych nie jest nauką. Z punktu widzenia przemysłu jest mało pożyteczna. W wypowiedział sponsorów tej nagrody zauważyliśmy jednak bardzo ciekawe wątki. Pojawiała się tam przestroga, wiara w to, że humanistyka jest w stanie powstrzymać zbyt szybki rozwój technologii, tak aby ta technologiczna pętla nie zacisnęła się na społecznym gardle, aby ta utopia doskonałości nie okazała się zbyt doskonała dla człowieka. Jak sądzę, taka funkcja ostrzegawcza humanistyki jest niezwykle istotna, nie tylko dlatego, że piszemy, że człowiek jest istota niedoskonałą, w związku z tym niedoskonałe jest także społeczeństwo. Humanistyka jest również od tego, żeby próbować wiązać istniejące rozgardiasze, całą tę wielość elementów, ludzi, przedmiotów, urządzeń, technologii w próbne syntezy (…) Humanistyka nie rozwiązuje problemów, ona pokazuje, gdzie te problemy tkwią.”

• Przemysław Czapliński

Czapliński układa półwiecze prozy - od Stachury po Tokarczuk i Masłowską

“Rozbieżne emancypacje” to próba syntetycznego spojrzenia na prozę lat 1976-2020 - autor wyznacza mapę przemian, łączy główne nurty i pokazuje, jak literatura reagowała na zmiany społeczne i polityczne. Prof. Czapliński zebrał materiały obejmujące około tysiąca tekstów napisanych przez kilkuset autorów - od Stachury, przez Andrzejewskiego, Konwickiego, Myśliwskiego, Pilcha, Huellego, Stasiuka i Sapkowskiego, aż po Olgę Tokarczuk, Izabelę Filipiak, Dorotę Masłowską, Joannę Bator, Michała Witkowskiego i Weronikę Murek. Książka rozciąga się też po wielu gatunkach - od reportażu, przez wywiad, science fiction i fantasy, aż po bardziej eksperymentalne formy. 📝📖

“Historia literatury polskiej po roku 1976 to wspaniały i nieokiełznany nadmiar. (…)»Rozbieżne emancypacje« (…) uwzględniają około tysiąca dzieł stworzonych przez kilkuset pisarzy - od Stachury, poprzez Andrzejewskiego, Konwickiego, Myśliwskiego, Pilcha, Huellego, Stasiuka, Sapkowskiego, aż do Olgi Tokarczuk, Izabeli Filipiak, Doroty Masłowskiej, Joanny Bator, Michała Witkowskiego, Weroniki Murek i dziesiątków innych. Omawiam także wielość poetyk - od reportażu, poprzez wywiad, science fiction, fantasy, aż do korporealizmu. Analizuję także węzły tożsamości polskiej - związane z Zagładą, Kresami, a także zmieniającym się położeniem Polski na wyobrażeniowej mapie Europy.”

• Przemysław Czapliński

Kapituła docenia klarowność i użyteczność książki dla różnych czytelników

Przedstawicielka Kapituły, prof. Krystyna Pietrych, podkreśliła, że choć autor określił swój tom mianem przewodnika, skala i funkcja książki sięgają dalej - to praktyczny i bogaty bedeker po ostatnich pięćdziesięciu latach literatury i kultury. Jej zdaniem tekst łączy rzetelność naukową z przystępnym językiem, co czyni publikację wartościową nie tylko dla studentów, ale też dla każdego, kto interesuje się polską sceną literacką. 🧐

“(…)Synteza Czaplińskiego została przez niego samego opatrzona nader skromnie tytułem przewodnik, co oczywiście nie oddaje w pełni ani specyfiki, ani funkcji tej rewelacyjnej publikacji. To w istocie przebogaty bedeker po ostatnich 50 latach polskiej literatury i kultury. Nieoceniony nie tylko dla studentów kierunków humanistycznych, ale dla każdego czytelnika zainteresowanego światem literackim ostatniego półwiecza. Mimo tego, że autor nierzadko podejmuje skomplikowane zagadnienia, książkę czyta się świetnie. Napisana bowiem została językiem przejrzystym i komunikatywnym, a skomponowana klarownie i funkcjonalnie można by powiedzieć, że wszystko w niej jest po coś i czemuś służy. W ujęciu Czaplińskiego proza jest przewodniczką po zawirowaniach polskiej historii najnowszej. Nie tylko ją przedstawia i opisuje, ale także aktywnie współuczestniczy w wydarzeniach społeczno-historycznych.”

• prof. Krystyna Pietrych

Nagroda prof. Kotarbińskiego i dołączony grant oznaczają, że temat będzie kontynuowany - zarówno w badaniach autora, jak i w publicznej debacie o roli literatury w zrozumieniu przeszłości i teraźniejszości. Dla czytelników Poznania to dobra informacja - lokalny badacz trafia na krajową scenę z pracą, która ma szansę stać się punktem odniesienia dla dyskusji o literaturze ostatnich dekad. 📚✨

na podstawie: Kultura Poznań.